ساختار دادگاه‌ها و مراجع قضایی
ساختار دادگاه‌ها و مراجع قضایی
نظام قضایی کشور ما شامل مراجع تخصصی متعددی است که هر یک صلاحیت رسیدگی به نوع خاصی از پرونده‌ها را دارند. این ساختار به منظور اجرای عدالت به‌صورت دقیق و تخصصی طراحی شده است. مهم‌ترین مراجع عبارت‌اند از:
دادگاه‌های عمومی حقوقی
رسیدگی به دعاوی مدنی مانند اختلافات ملکی، قراردادها و دعاوی مالی.
مثال صلاحیت: دعوای الزام به تنظیم سند رسمی ملک، مطالبه وجه چک، فسخ قرارداد.
دادگاه‌های خانواده
رسیدگی به دعاوی خانوادگی مانند طلاق، نفقه، حضانت و مهریه.
مثال صلاحیت: درخواست طلاق توافقی، مطالبه مهریه، تعیین تکلیف حضانت فرزند.
دادگاه‌های کیفری
شامل:
دادگاه کیفری یک (جرایم سنگین مانند قتل عمد یا کلاهبرداری کلان)
دادگاه کیفری دو (جرایم سبک‌تر مانند سرقت ساده یا ضرب و جرح)
مثال صلاحیت: قتل عمد (کیفری یک)، توهین یا تخریب (کیفری دو).
دادگاه‌های انقلاب
رسیدگی به جرایم علیه امنیت ملی، مواد مخدر و جرایم سیاسی.
مثال صلاحیت: قاچاق مواد مخدر، اقدام علیه امنیت ملی.
دادگاه‌های اطفال و نوجوانان
رسیدگی به جرایم افراد زیر ۱۸ سال با تمرکز بر اصلاح و تربیت.
مثال صلاحیت: سرقت توسط نوجوان، بزهکاری اطفال.
دادگاه‌های تعزیرات حکومتی
رسیدگی به تخلفات اقتصادی مانند گران‌فروشی، احتکار و قاچاق کالا.
مثال صلاحیت: گران‌فروشی در بازار، عرضه کالای قاچاق.
واحد اجرای اداره ثبت
اجرای اسناد رسمی لازم‌الاجرا مانند چک یا مهریه.
مثال صلاحیت: توقیف اموال برای وصول مهریه، اجرای تعهدات سند رسمی.
اداره مالیات
رسیدگی به پرونده‌های مالیاتی و اعتراضات مربوط به مالیات.
مثال صلاحیت: اعتراض به مالیات بر درآمد، فرار مالیاتی.
دادگاه‌های تجدیدنظر
بررسی اعتراضات به احکام صادره از دادگاه‌های بدوی.
دیوان عالی کشور
نظارت بر احکام دادگاه‌ها و رفع تعارضات قضایی.
